| Ligging | De Aebinga State stond zuidoostelijk van het dorp Huizum, gemeente Leeuwarderadeel. Nu liggen daar het Aebingapark en het Drachtsterplein. |
| Andere benamingen | Abbema-huis, Abbinga State |
| Ontstaan | De Aebingastins wordt voor het eerst rond 1400 genoemd. |
| Geschiedenis |
De oudste bewoner van deze stins die we kennen was een zekere Abba Abbingha, die
hier leefde rond 1400. In 1511 was het in bezit van Hessel van Abbingha (of
Abbema) die de state herbouwde na de verwoesting in 1498. De edelen die op het Huizumer dorpsgebied woonden, stonden in de strijd tussen de Schieringers en de Vetkopers haast allemaal aan de zijde van de eerstgenoemde groepering. Dat gaf natuurlijk trammelant met het nabijgelegen Vetkopersgezinde Leeuwarden. In 1419/1420 werd Huizum waarschijnlijk platgebrand door de Leeuwarders. In 1481 slaagden de Schieringers erin Leeuwarden te plunderen. In hetzelfde jaar werd de vrede weer getekend, maar die duurde niet lang. Bij het ‘Bieroproer’ in 1487 vielen de Schieringers opnieuw de stad binnen. De Schieringer Worp Lieuwes Juckema bestuurde daarna Leeuwarden tot de Saksische Hertogen het bewind van hem overnamen. Daarna werden in 1498 veel stinsen in de omgeving van de stad afgebroken om met het sloopmateriaal de wallen van Leeuwarden te versterken en er een blokhuis in de stad mee te bouwen. Zijn dochter Wick erfde de state en na haar werd haar zoon Epo van Douwma eigenaar. Hij was een strijder voor de Hervorming en ondertekende samen met twee andere edelen uit Huizum het ‘Verbond der Edelen’ in 1566. Om die reden moest hij vluchten naar Emden in Oost-Friesland en werd hij in 1568 in Brussel voor de hertog van Alva en diens ‘Bloedraad’ gedaagd op straffe van het verlies van zijn bezittingen. Epo was wel wijzer en verscheen dus niet te Brussel. Tot een onteigening is het niet gekomen en na de Reformatie keerde hij terug naar Friesland en zijn bezit te Huizum. Hij overleed in 1607. Hierna kwam de state in het bezit van de familie Schurman. De bekende Anna Maria van Schurman, die leefde van 1606 tot 1678 (zie ook Martenahuis te Franeker en Thetinga State te Wieuwerd) heeft hier als kind gewoond. Zij was in de 17e eeuw een bekende dichteres en behoorde tot de godsdienstige stroming van de Labadisten. De state werd later diverse malen verkocht en stond in 1833 leeg. In 1859 is zij op afbraak verkocht en werd op het terrein een aardappelmeel- en siroopfabriek gebouwd. Van een bewaarde afbeelding door Jacob Stellingwerf van een stins onder Huizum uit 1722 werd steeds aangenomen dat hierop de Aebinga State is afgebeeeld. Op goede gronden werd onlangs verdedigd dat daarop echter Feijtsma State is afgebeeld. |
| Bewoners |
rond 1400 Abba Abbingha 15e eeuw Lutze Abbama / Abbingha 15e eeuw Hessel Abbama getrouwd met Wick Oenema 14xx - 1506 Keympe Abbema (ook genoemd Keympo Abbis) 1506 - 1550 Hessel Abbama / van Abbingha 1550 - 1577 Wick van Aebinga getrouwd met 1577 - 1581 Gosse Epes van Douma 1581 - 1607 Epo van Douwma, zoon van Wick en Gosse 1608 - 1620 Thet van Douwma getrouwd met Sydts van Botnija 1623 Hessel van Bootsma getrouwd met een dochter van Thet en Sydts 1624 - 1627 Sijdts van Botnia, zoon van Sydts en Thet 1628 Jan Kingma 1641 Wiglius van Aytta, verhuurt het aan Abraham van Schurman 1642 Abraham van Schurman en Maria van Vierssen 1642 - 1752 familie Van Schurman tot 1815 Jacob Frederik van Sloterdijck 1832 state wordt verkocht 1859 state wordt afgebroken |
| Huidige doeleinden | Op de plaats van de vroegere State bevindt zich nu het Aebingapark en het Drachtsterplein. |
| Opengesteld | Het park is vrij toegankelijk. |
| Foto's | Er zijn geen foto's of tekeningen bekend. |
| Bronnen |
Tekst: J. Leemburg "Stinsen en States, adellijk wonen in Friesland" door Ronald Elward en Peter Karstkarel "Tusken Potmarge en Jokse" deel 1 van Rients Faber (1993) Aantekeningen uit het archief van J. Leemburg |