| Ligging |
Deze State stond aan de Burgemeester Wuiteweg in Drachten, gemeente Smallingerland.
 |
| Andere benaming | Bouburg, Haersma State |
| Ontstaan | De State werd in 1738 gebouwd. |
| Geschiedenis |
De Boerma State behoorde tot één van de eerste deftige woningen die in Drachten gebouwd werden.
In 1738 komt de Overste Cornelis van Haersma vanuit Buitenpost naar Drachten en laat hier zijn
"slot" bouwen. In 1744 is hij Secretaris van de Provinciale Rekenkamer; ook is hij Kolonel
Commandant van een "Rejiment Infanterie" geweest. Het jaartal 1738 wordt in een gevelsteen van
de State aangebracht. Cornelius is de zoon van Dr. Hector Livius van Haersma, die raadsordinaris, kolonel-commandant, enz. was. Zijn moeder heette Titia van Bosman. Hij komt uit een gezin van acht kinderen en ze verblijven in de zomer op Haersma State te Jelsum en in de winter binnen de stad Leeuwarden. Hij trouwt in 1733 met Catharina Jetskia van Bouricius en het echtpaar krijgt vier dochters en een zoon. Cornelius sterft in 1783 op de Boerma State, op de leeftijd van 80 jaar. Na het overlijden van Cornelius blijft zijn weduwe samen met de niet getrouwde zoon Hector Livius in de Boerma State wonen. Catharina Jetskia van Bouricius sterft in 1798 en er zijn dan drie erfgenamen: Hector Livius, Titia en Jetze Auluszoon van Sminia. Jetze is een zoon van zus Wiskje van Haersma en Aulus van Sminia. De waarde van de State wordt geschat op 35000 caroligulden. Door Titia en Jetze wordt op 6 juli 1798 éénderde hiervan aan Hector Livius betaald. Hector Livius laat op 12 juli 1798 zijn testament opstellen en daarin wijst hij zijn zus Titia als enige erfgenaam aan. Twee dagen later sterft hij. In 1798 wordt in de documenten melding gemaakt dat van Jetze van Sminia Auluszoon de administratie van zijn goederen ontzegd wordt, vanwege zijn gebrek aan verstandelijke vermogens. Jetze van Sminia Hobbeszoon wordt aangesteld als vertegenwoordiger, een neef en zwager van hem. (Ik kan me goed voorstellen, dat dit door inteelt komt; als je de stamboom van de families Haersma en Sminia bekijkt, wordt er vaak binnen deze twee families getrouwd [KBR].) Als in mei 1799 de uiteindelijke verdeling van de erfenis plaats vindt, wordt hij toch eigenaar van Bouburg. Jetze van Sminia Auluszoon trouwt met zijn vole nicht Eritrea Titia van Sminia en hij sterft in 1824. Zijn weduwe overleeft hem twee jaar. Direct na zijn overlijden blijkt dat er alleen maar schulden zijn en zijn weduwe vrijwaart hun neef en erfgenaam Henricus Wiardus van Altena voor deze schulden. Omdat het echtpaar geen kinderen heeft, besluit zijn weduwe de State te verkopen. Een advertentie wordt geplaatst in de Leeuwarder Courant van augustus 1825. Helaas is er geen belangstelling voor en zo wordt de State op 29 november van datzelfde jaar voor afbraak verkocht. De gronden blijven wel haar eigendom en zo zien we dat het landgoed in 1832 in eigendom is van de ervan van weduwe Jetze van Sminia. Na het verdwijnen van de State blijkt dat het archief op de buitenplaats Voormeer is terecht gekomen. Zo vond de bewoner in 1975 een zwaar beschadigde aquarel van de State, zoals hierboven zichtbaar is. Tevens was de aannemer voor de bouw van de Boerma State waarschijnlijk Popke Theunis de Jong uit Gorredijk. Uit de speciekohieren van 1748 blijkt dat het huis 6 schoorstenen had, waarover belasting betaald moest worden. Er wonen dan acht personen, acht koeien, twee rieren(?), vier paarden en er zijn zestien bezaaide landen. Op de Kadastrale kaart uit 1832 wordt het terrein met de naam "Bouw Burg" en als onbebouwd terrein aangegeven: het is in gebruik als bouwland. Wel zien we nog een "overstelaan" en is het terrein omgracht. Ook op de kaart van Eekhoff uit 1848 is het terrein nog steeds omgracht. Ook de kaarsrechte "Overste singel", waarschijnlijk de oprijlaan, wordt aangegeven. Eekhoff geeft bij dit terrein de namen "Bouwburg of Haersma" aan. Via een hoge stoep bereikte men de ingang van de State. In het huis bevonden zich de woonkamers aan beide zijden van de ingang. Daarnaast bevonden zich de verblijven van het personeel met afzonderlijke toegangsdeur. Het terrein rond de State was ingericht als een groot wandelbos. In het boek Smellingera-land staat ook nog vermeld, dat er statige eiken en hooge beuken stonden. |
| Bewoners |
1738 - 1783 Cornelis van Haersma, getrouwd met Catharina Jetskia van Bouricius 1783 - 1785 Wisckjen van Haersma (dochter), getrouwd met Jetze van Sminia 1785 - 1813 Hobbe Baerdt van Sminia (zoon), getrouwd met Louise Albertina van Glinstra 1813 - 1824 Jetze van Sminia (zoon), getrouwd met Eritia Titia van Sminia 1824 - 1826 Eritia Titia van Sminia (weduwe) 1826 erven Eritia Titia van Sminia |
| Huidige doeleinden | Op de plek van de vroegere State bevindt zich nu het Karmel Klooster. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's | |
| Verantwoording |
Tekst: C.W. Braaksma Bronnen: Drachten toen en nu, Blz 60 Smellingera-land 1641 - 1941, Uitgever: Laverman Drachten G. van der Veer, "Bouburg te Zuiderdrachten, 1738 - 1826, in: Smelnes Erfskip Magazine, juni 2011, blz. 22-25 |