| Ligging |
De Burmania State stond vlak bij de kerk, ten noordwesten ervan, op de hoek van de
huidige Smelbręge en Lege Hearewei te Stiens, gemeente Leeuwarderadeel. |
| Andere benaming | Haijema State |
| Ontstaan | De oudste vermelding van de State dateert uit ca 1550. |
| Geschiedenis |
In het midden van de 16e eeuw, dus zo rond 1550, werd deze state bewoond door Hero
van Burmania. De belangrijkste bewoner van deze state was diens zoon Upco (Oepke)
van Burmania, getrouwd met Rinsck van Roorda uit Tzummarum. Hij was een van de
eerste Friese edellieden die zich openlijk uitspraken voor de Hervorming en zich
tegen het bewind van de Hertog van Alva keerden. Om die reden vluchtte hij naar
Emden. Hij stond bekend als ‘it lytse geuske’ (het kleine geusje) welke naam zeker
aan zijn postuur te danken is geweest. De Friese humor kennende is hij
waarschijnlijk een boom van een kerel geweest. Hij was de enige van zijn tak van de
familie die in ballingschap naar Emden is gegaan. Zijn vader Hero bleef in Stiens
wonen als trouw aanhanger van het oude gezag. Drie zoons van Upco worden vermeld als bewoners van de state. Eerst zou zoon Jurjen op de state gewoond hebben en later wordt zoon Hero vermeld. Deze laatste sneuvelde in 1632 bij het beleg van Maastricht. Zijn vrouw Anna van Eysinga hertrouwde met ‘buurman’ Philips van Boschhuysen die op Juckema State woonde. Die state stond iets ten noorden van wat tegenwoordig de Hege Hearewei heet. Anna is bij haar huwelijk verhuisd naar de mooiere state van haar nieuwe echtgenoot, want ook de derde zoon van Oepke en Anna, Sybrand van Burmania, wordt vermeld als eigenaar/bewoner. Sybrand overleed in 1639. Volgens het stemkohier van 1640 was het huis in dat jaar eigendom van “juffr. Wick van Ockinga”. Na haar kwam de state aan Watze van Burmania. Ook die was militair en kwam om op zee in 1691. In 1700 is de Burmania State eigendom van “juffr. Rins van Burmania” en in gebruik bij Palle Douwes. Later is de state verkocht en in 1722 was Frans Julius Johan van Heringa van Eysinga de eigenaar. Niet lang nadat Jacob Stellingwerf in 1722 een tekening van het huis heeft gemaakt is Burmania State afgebroken. In 1757 werd nog geadverteerd met de verkoop van zware bomen: "Op het hornleger van het voormalige Burmania State". Daarmee is dus het doek definitief gevallen. Alleen door een schets uit 1722 van de uitzonderlijk bezige ‘snapshot’ tekenaar Jacob Stellingwerf krijgen we een beeld van Burmania State. Zij bestaat dan uit een hoofdgebouw van slechts één hoge verdieping die gedeeltelijk onderkelderd is. In de muren zijn kruisvensters met beneden luiken en boven glas-in-lood aangebracht. De hoge kap heeft alleen aan de voorzijde een tuitgevel en op het dak staan twee schoorstenen, die erop wijzen dat de ruimte in vrij kleine salons verdeeld moet zijn geweest. In het verlengde van het hoofdgebouw, maar een beetje uit de as verschoven, is er een kleinere vleugel tegenaan gebouwd. Een vleugel die vermoedelijk het voorplein afgrenst. Van een dwarsgeplaatste vleugel is nog net de geveltop te zien. De state is omgracht en de toegang tot het terrein is afgesloten door een poortgebouw met tuitgevels. |
| Bewoners |
rond 1550 Hero van Burmania Upco van Burmania Jurjen van Burmania - 1632 Hero van Burmania 1632 - 1639 Sybrand van Burmania 1640 juffr. Wick van Ockinga na 1640 - 1691 Watze van Burmania ca 1700 juffr. Rins van Burmania 1722 Frans Julius Johan van Heringa van Eysinga |
| Huidige doeleinden | Van de State is niets meer terug te vinden. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's |
|
| Bronnen |
Tekst: J. Leemburg "Stinsen en States, adellijk wonen in Friesland" door Ronald Elward en Peter Karstkarel "De Historie gaat door het eigen dorp" door A. Algra ”Ljouwerteradiel” door G. Abma, 1984 “Prekadastrale atlas fan Fryslân” door J.A. Mol en P.N. Noomen, 2002 Aantekeningen archief J. Leemburg Foto 1: Uit het archief van J. Leemburg Afb. 1: Uit het archief van J. Leemburg |