Doniahuis en Doniastins bij Nijland

Ligging Het Doniahuis en de Doniastins stonden bij Nijland, gemeente Súdwest-Fryslân.
Ontstaan Deze stins bestond mogelijk al voor 1424.
Geschiedenis In het testament van Benedictus Donia, die eerst in Oosterend en later te Burgwerd woonde, wordt in 1424 melding gemaakt van goederen in Nijland. Benedictus was waarschijnlijk de grootvader van Haring Donia, die in 1458 op Nijland woonde.
Volgens Worp van Thabor lag het "sterck steenhuis" van Haring niet ver van de Hottinga State. In het eerder genoemde jaar 1458 wordt het Doniahuis door Goslick Juwinga en de Bolswarders, waarbij ze ook nog hulp kregen van Douwe Siaerdema, ingenomen en "verdurven". Vier jaar later, in 1462, deed Haring een tegenaanval en veroverde hij Hiddama steenhuis in Nijland, en ging daar zelfs wonen. Haring behoorde oorspronkelijk tot de vetkopers, maar treedt nu toe tot de Schieringers en in 1463 vindt er een gevecht plaats met Jancke Douwama, en wordt hij in Irnsum doodgeslagen.

In de daarop volgende vijftig jaar moet het Doniahuis in bezit gekomen zijn van het klooster Thabor, in elk geval voor 1511. In 1511 komen we namelijk de vermelding tegen van "de sate myt die huyssteed ende dat terplant" in gebruik bij Jarich Mollaz en voor het grootste deel eigendom van Thabor. Het lag direct ten westen van de Hottingaterp.
In 1606 blijkt het Doniagoed in gebruik bij twee pachters en in 1660 blijkt het in tweeën gesplitst te zijn. Elk deel had een halve stem.

Op de Kadastrale kaart van 1832 zien we dat de huisplaats omgeven is door brede grachten, wat ook nu nog deels het geval is. Bovendien wordt zelfs in de 21e eeuw dit terrein in de volksmond aangeduid als Donia wier. Het Doniahuis lag op een splitsing van wegen en vertoont daarmee grote overeenkomst, met de weer westelijker gelegen Wybingastins.
Bewoners
Huidige doeleinden
Opengesteld n.v.t.
Foto's
Bronnen Tekst: P.N. Noomen
P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009
De website hisgis
P.N. Nomen: hartelijk dank voor alle informatie en het vele onderzoek!!