| Ligging |
Eernsma State lag ten oosten van de weg van Metslawier naar Ee te Jouswier,
gemeente Dongeradeel. |
| Andere benaming | Blauwhuis |
| Ontstaan | Omtrent het ontstaan van de stins/state is niets bekend. |
| Geschiedenis |
Als familienaam verschijnt Eernsma in 1444, als huisnaam Ernsma in de toenaam
van de pachter in 1511 en Eernsmahuys in 1543. Evenals Mellema te Oostrum,
Wibalda in Metslawier en Meckema te Kollum was Eernsma te Jouswier een
15de-eeuws hoofdelingenhuis dat aan de familie Remmersma te Dokkum vererfde;
sommige leden van de Meckema-tak van de Remmersma's die eigenaar van Eernsma
waren, werden nog in de 16de eeuw ook wel Eernsma genoemd. Ook het wapen
Eernsma was nog bekend. (*1) De oudste vermelding van Eernsma is van 1444. Pybo Eernsma sloot toen met een aantal andere hoofdelingen uit Oostergo vrede met de stad Groningen. Pybe trouwde met Wits Meckema. Naar de door haar ingebrachte state en landerijen Meckema te Kollum noemde Pybe zich soms ook Meckema. In 1463 trad Pybe op als vertegenwoordiger van de Meckema's in een geschil met Aut up den Zwaech. Het jaar daarop maakte hij samen met andere hoofdelingen, ondermeer uit Kollumerland, (*2) en met de abt van Gerkesklooster aanspraak op land. Ze spraken af eventueel geweld te gebruiken en de schade en onkosten daarvan gelijk te verdelen. In 1511 was zijn (klein-?)dochter Tieth Meckema, genoemd naar haar (groot)moeder, eigenares van Eernsma dat toen 105 pondemaat groot was en werd bewoond door Juke Eernsma. Zij had ook en andere boerderijen te Jouswier in eigendom, waaronder Winia. Zij was getrouwd met Feye Remmersma, die eveneens de naam Meckema aannam. Haar zoon Pybe Feyesz. Meckema werd in 1515 ontslagen van de eed aan de Saksen (Charterb. H, 318), maar niet van de eed van trouw aan Karel V. Hij ging toen in ballingschap en kreeg als Pybe Eernsma een uitkering van de Bourgondische rentmeester (Rentmeestersrekeningen 151). In 1541 komt hij voor in de Quaclappen van het Hof van Friesland (Berns 18, YY 3,169). Ook in het Beneficiaalboek van 1543 komt hij voor, in dit geval als naastligger van kerkegoed van Jouswier, eenmaal als Pybe Eernsma en eenmaal als Pybe Meckema. Pybe overleed in 1549 te Brussel waar hij, evenals twee van zijn broers, in de St. Gudulakerk werd begraven. Hij had twee zoons: Sippe en Feije. Sippe erfde Nieuw Meckema te Kollum en Feije woonde met zijn vrouw Ibel van Unia op Eernsmastate te Jouswier. In 1578 en later woonde er een huurboer. In 1580 komt er een Pybe Meckema voor als degene die mede de opgave doet voor Jouswier en het kerkzilver in ontvangst heeft genomen. Reitsma weet te melden dat deze Pybe Feyesz in 1606 gestorven is. Hij moet degene zijn die in 1588 Eernsma-sate te Juwswier, groot 85 pondemaat, legateerde aan zijn zoon Philippus van Meckema. In 1640 was Eernsma nog eigendom van de Meckema's. In 1664 wordt Eernsma als "edele state" aangegeven, daarna steeds als gewone boerderij. In 1640 en 1700 was het Eernsma-land in totaal 128 pondemaat groot. Het werd als één bedrijf gebruikt, maar er lagen twee stemmen op: een op de sate (SC5) en een op het hornleger (SC6). In 1850 lagen de boerderij (FC5) en het hornleger (FC6) vlakbij elkaar, met de naam Klein-Eernsma; volgens de kaarten van 1664, 1718 en 1850 lag de stins (Groot) Eernsma oorspronkelijk aan de weg. In 1819 wordt vermeld dat de sate was beswaard met het onderhoud der til over het Muiserid, dat dichtbij Groot-Eernsma in de Zuider-Ee uitkwam. Thans staat er een 20e-eeuwse boerderij van het stelptype met een verdieping in het voorhuis, een type dat relatie vertoont met Groninger boerderijen. (*1) Doorsneden: A in zilver een rood krukkenkruis, B in goud een dubbelkoppige zwarte adelaar. Helmteken: het kruis. JR, wapen "Erntsma tot Jouswier"; CBG, GHS 50A12, B.F.W. von Brucken Fock, "Friese familiewapens... etc.", blz. 49; NO, II, 175. (*2) Buwa Meckma en Wygher Foyngha duiden op een Kollumerlandse context. |
| Bewoners |
- Pybo Eernsma, 1444, 1464. Hij trouwde met Wits Meckema. Dochter: - Tieth Meckema, 1511 eigenares van Eernsma, gehuwd met Feye Remmersma. Zoon: - Pibo Meckema alias Eernsma, gehuwd met Siouck Tiaerda. Zoon: - Feye van Meckema, trouwde (1) Ebel van Unia en (2) Frau Heemstra. Zoon: - Pibo Meckema trouwde met Jetske Houwerda. (*3) Zijn kinderen: - jonker Menno Houwerda van Meckema en Ebel Meckema, weduwe Humalda waren in 1640 eigenaars van Eernsma. |
| Huidige doeleinden | Op het stateterrein staat een boerderij. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's | |
| Bronnen |
Tekst: Jan Leemburg P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009 Herma M. van den Berg, De monumenten van geschiedenis en kunst, Noordelijk Oostergo, De Dongeradelen De website hisgis Foto 1: Jan Leemburg |