Egmondshuis te Franeker

Ligging Dit huis stond op de hoek van de Lijnbaanstraat en de Dijkstraat in Franeker.
Ontstaan De oudste vermelding van dit huis is van 1598.
Geschiedenis In de 16e eeuw leefden jonker Antony van Egmond van Merenstein en zijn vrouw Margaretha von Bünau. Volgens Mulder en Hallema heeft dit echtpaar de naam aan het huis gegeven. Zij was een kleindochter van Hessel Martena en stamde daarmee van de famile Sjaerdema af. Antony overleed in 1592 en Margaretha in 1603 en beide liggen in de Martinikerk begraven.
In 1645 werd er een proces gevoerd over een deel van de lijnbaan, dat als compensatie aan de bewoners van het Dekemahuis werd gegeven, omdat ze een deel van hun tuin moesten afstaan voor het doortrekken van de gracht van de Godsakker ten zuiden van de Dijkstraat. De bewoner op dat moment was de secretaris Jacob van Ghemmenich; ook de secretaris Paulus van Ghemmenich had er gewoond. De gekregen compensatie leverde problemen op, omdat de bewonster van het nabijgelegen Dekemahuis beslag had gelegd op de hele lijnbaan. Het proces sleepte voort tot 1659.

Het Egmondshuis komen we ook tegen op de kaart van Blaeu van 1645.
Op deze en andere stadsplattegronden vanaf 1598 zien we een eenvoudig groot diep huis afgebeeld. De afbeeldingen zijn zo gedetailleerd dat we kunen zien dat op de voorgevel spreuken en symbolen zijn aangebracht. Deze hebben betrekking op gerechtigheid en rechtsmacht.
Het husi had verder een lager dwarshuis en een toegangspoort, die toegang gaf tot het achter het huis gelegen erf en boomgaard. Tenslotte stond op het erf een put met zwengel.
Bewoners
Huidige doeleinden
Opengesteld n.v.t.
Foto's
Bronnen Tekst: P.N. Noomen
P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009
De website hisgis
P.N. Nomen: hartelijk dank voor alle informatie en het vele onderzoek!!