Gaykama State te Augustinusga

Ligging Deze State stond ten westen van Augustinusga, gemeente Achtkarspelen, westelijk van Siccama State.

Kaartje van Augustinusga rond 1690 (Afb. 1)
Andere benaming Gaikema, Smeedsma
Ontstaan Het is mij niet bekend wanneer deze State werd gebouwd.
Geschiedenis Van der Aa vermeldt in zijn Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden rond 1845 over deze State:
GAYKAMA of Gaikema, voormalige state, provincie Friesland, kwartier Oostergoo, grietenij Achtkarspelen, arrondissement Leeuwarden, kanton Bergum, 1/4 uur ten zuidwesten van Augustinusga.
Deze state is reeds lang gesloopt.

De kaart van Eekhoff uit 1844 van Achtkarspelen geeft hier ten westen van Augustinusga en net ten westen van Siccama State het teken van een voormalige state met de naam Gaikema. Of dit teken de correcte plaats staat is twijfelachtig.
Van der Aa vermeldt dat het huis op een kwartier lopen ten zuidwesten van het dorp stond maar uit het stemkohier blijkt dat het huis maar ongeveer honderd meter ten westen van de kerk stond.

Gaykema State stond op de landerijen die in het stemkohier van Augustinusga vermeld zijn onder nummer 16, op de plek waar zowel Schotanus rond 1690 (zie afb. 2) als Eekhoff (afb. 3) de state Siccama vermelden. In 1640 was dit goed eigendom van Epo van Douma, die het verpachtte aan Marten Clasen.
In 1698 was het eigendom van de kinderen van Edzart van Grovestins en wordt bewoond door grietman Eelco van Haersma. Hij verhuisde voor 1700 naar de naastgelegen Siccama State waarvan hij inmiddels eigenaar was en dat vermoedelijk geërfd was door zijn echtgenote.

In 1728 stond het op naam van de heer “Oesebrant Clant”, uit naam van zijn vrouw. Die vrouw was Orselosina van Grovestins, een van bovenstaande kinderen van Edzart van Grovestins die blijkbaar haar mede-erfgenamen had uitgekocht.
In het kadaster van 1832 staat als eigenaar van de landerijen vermeld “Frans Julius Johan van Eijsinga te Langweer”. Die informatie liep toen al 4 jaar achter de feiten aan, want Frans woonde te Langweer op Osinga State tot zijn overlijden op 3 augustus 1828.
Eigenaars/Bewoners 1640 Epo van Douma (eigenaar)
1640 Marten Clasen (pachter/bewoner)
1698 kinderen van Edzart van Grovestins (eigenaars)
1698 Eelco van Haersma (bewoner)
1728 Orselosina van Grovestins en Osebrant Clant
1832 “Frans Julius Johan van Eijsinga te Langweer” (maar dat klopt niet)
Huidige doeleinden Er is niets meer terug te vinden van deze State. Op het terrein van de state staan nu woonhuizen.
Opengesteld n.v.t.
Foto's Kaartje van Augustinusga 1844 (Afb. 2)
Verantwoording Tekst:
C.W. Braaksma/J. Leemburg
Bronnen
A.J. van der Aa, Aaardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 14 delen, 1837 - 1851
Afb. 1: Atlas Schotanus à Sterringa op