Grovestins State te Koudum

Ligging De Grovestins stond in Koudum, gemeente Hemelumer Oldeferd.
Ontstaan De Grovestins komt voor het eerst in de tweede helft van de 15e eeuw voor.
Geschiedenis Er zijn door Jacobus Stellingwerf in 1722 en 1723 twee states getekend die te Koudum stonden. Het is niet precies duidelijk welke de Grovestins State is. Bij de ene tekening staat: 'huis van den ouden heer Frederik van Vierszen te Koudum' en bij de andere: 'het huis dat aan de heer Jacob van der Wajen, grietman van Hemelumer Oldevaert behoort'.
In 'De Tegenwoordige Staat van Friesland' staat vermeld: "Doch in 'Noorden der buurt', heeft men nog de State Grovestins, die in laater tyd merkelyk versierd is door den Grietman Van der Waaien, die niet alleen het huis fraai verbouwd, maar ook verscheiden schoone hovingen en plantagien by 't zelve beeft gevoegd...".

Aan de hand hiervan zouden we kunnen veronderstellen, dat 'het huis van de heer Jacob van der Wajen' de Grovestins State betreft.
In de tweedehelft van de vijftiende eeuw komen we een oude stins tegen, van de vermaarde vechtersbaas Igo Galama, die tijdens de partijschappen voortdurend op veldtocht was. Restanten van deze stins zouden zich bij dit huis bevonden kunnen hebben.
De state van Van der Waaijen is een rechthoekig bouwwerk van twee bouwlagen op een souterrain en met een schilddak met hoekschoorstenen. Aan weerszijden van de ingangspartij zijn er twee raamvakken. De deur heeft een geblokte omlijsting met bovenlicht en het bovenliggend venster heeft een barokke omlijsting. Daar weer boven is een grote dakkajuit uitgebouwd met een balustrade; wellicht werd de kajuit ook gebruikt als belvédêre. Aan de hand van de afbeelding uit 1723 vermoeden we dat deze state gebouwd is gedurende de laatste tientallen jaren van de zeventiende eeuw.
Van dit huis resteren in het zogenaamde doktershuis nog enkele gedeelten.
Bewoners 2e helft 15e eeuw Igo Galama
1723 Jacob van der Wajen
Huidige doeleinden Restanten van deze State bevinden zich in het 'doktershuis'.
Opengesteld Het zogenaamde doktershuis is niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen Tekst: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992