Haxta State te Dearsum

Ligging	Deze state stond in Dearsum, gemeente Boarnsterhim, sinds 1 januari 2014 behorende tot de gemeente Súdwest-Fryslân.
Andere benaming	Haksta, Haxta, Haagsta, Haakstra, Hartsma, Harsma
Ontstaan	Omtrent het ontstaan van de state is niets bekend.
Geschiedenis	Wat deze State betreft is het erg onduidelijk. Mogelijk is deze state dezelfde als Haxta State te Terzool. De volgende gegevens heb ik kunnen verzamelen: In een genealogisch handschrift uit de 17e eeuw komen we een Jarich Haxta tegen, die getrouwd is geweest met Tiam Heslinga. Er wordt daarbij vermeld, dat hij eerst op Harsta state op Harstaburen bij Deersum zou hebben gewoond: "tot Deersum op Haxsta (Harsta?) state daer nu de kinderen van Otto Heerma op wonen". Otto Herema komen we tegen in het "Biographisch woordenboek der Nederlanden", Deel 8, uit 1867, door A.J. van der Aa: "Otto Herema of Herama, afstammeling uit een oud adellijk Friesch geslacht, was een der eedgenooten in 1566. In 1578 was hij grietman van Rauwerderhem, hield zijn verblijf op Haxta state te Deersum, en was gehuwd met Mary Gratinga, bij welke hij vijf kinderen had". In "Oostergo: Register van de geestelijke opkomsten van Oostergo", door Prof. Dr. Johannes Reitsman uit 1888 lezen we: "Reeds in 1578 was Otto Herema op Harstra-State te Rauwerd grietman, gestorven 1583". Waarschijnlijk is de Haxsta State te Deersum, te Terzool en de Harstra-State te Wauwerd één en hetzelfde huis. In het "Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden" van Abraham Jacob van der Aa uit 1844 lezen we: HARSTA, ook wel onder de namen van Haksta, Haxta, Haagsta, Haakstra, Hartsma of Harsma voorkomende, voormalige state, provincie Friesland, kwartier Oostergoo, grietenij Rauwerderhem, arrondissement en 3 uur zuidwesten van Leeuwarden, kanton en 1 uur ten zuidwesten van Rauwerd, waartoe zij vroeger behoorde, en waar zij nog alle hare verpligtingen heeft. Ter plaatse, waar zij gestaan heeft, ziet men thans eene groote boerenhoeve, welke, met de invoering van het kadaster, gebragt is onder Deerzum, waarvan zij 10 minuten ten oosten gelegen is. Deze hoeve wordt, [...] thans in eigendom bezeten door den Heer Mr. Gerardus Asuerus Avenhorn van Nauta, Grietman van Hemelumer-Oldephaert-en-Noordwolde, woonachtig te Koudum. Wat opvalt is, dat de Harsta State vroeger tot Rauwerd behoorde en met de invoering van het Kadaster tot Deerzum gaat behoren. Bij de beschrijvingen van Terzool, Deersum en Rauwerd komen we bij Terzool en Deersum de vermelding van een Haxta State tegen, die allebei naar de hierboven beschreven State verwijzen.
Bewoners	Jarich Haxta Otto Herema, getrouwd met Mary Gratinga
Huidige doeleinden	Van de state is niets meer terug te vinden.
Opengesteld	n.v.t.
Foto's
Bronnen	Tekst: Een deel van de tekst is met toestemming van auteur P.N. Noomen overgenomen van www.hisgis.nl, tab "kaartlagen", keuze "Stinzen Fryslân". Die tekst is tevens gepubliceerd in "De Stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners", P.N. Noomen, Uitgeverij Verloren, Hilversum 2009 Afb. 1: "De Stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners", P.N. Noomen, Uitgeverij Verloren, Hilversum 2009