Helbada state te Ternaard

Ligging Helbada State lag bij Ternaard, gemeente Dongeradeel, Hantumerweg 11.

Kaartje van de States rond Ternaard uit 1716

Ontstaan Wanneer de State ontstaan is, is onbekend.
Geschiedenis De sate Helbada, in 1511, 1625 en 1640 een pachtboerderij, is door Paul Noomen opgenomen vanwege de (stins)wier die hier in 1718 werd aangegeven. Helbada was in de Nieuwe Tijd een grote pachtboerderij. In 1511 was Tamma Habbaden pachter voor 97 pondemaat van de landheer Wyttie Jongema. In de boedelbeschrijving van wijlen Pouwels Duckes op Halbada in 1625 wordt vermeld, dat de sate en landen bestonden uit 120 pondemaat gehuurd van Rienck van Burmania. De opstallen worden omschreven als 't huis ontrent 21 vack lanck, twe schuiren, een molken camer. In 1700 was het bedrijf 104 pondemaat groot.
De naam Helbada werd rond 1980 nog gevoerd door een 19e-eeuwse boerderij Hantumerweg 11, met dwars gebouwd voorhuis, op welks kavel de wier gelegen is. Anno 2010 staat er op het terrein, vrijwel onzichtbaar door het grote aantal bomen en struiken, een modern woonhuis.

De wier wordt op de kaart van Schotanus van 1718 vermeld; de precieze ligging ten opzichte van de boerderij is daar echter onduidelijk. De kaart van Vegelin uit 1739 laat zien dat hij ten zuidoosten van het erf lag. In enkele wapenboeken is sprake van een wapen "Helbada tot Ternaart".
Bewoners 1511 Wyttie Jongema eigenaar, Tamma Habbaden pachter
1625 Rienck van Burmania eigenaar, Pouwels Duckes gebruiker
Huidige doeleinden Op het staterrein staat een boerderij.
Opengesteld n.v.t.
Foto's
Bronnen Tekst: Jan Leemburg
P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009
Herma M. van den Berg, De monumenten van geschiedenis en kunst, Noordelijk Oostergo, De Dongeradelen
De website hisgis
Afb. 1: archief J. Leemburg