| Ligging |
Deze State stond in Buitenpost, gemeente Achtkarspelen.
 |
| Andere benamingen | Branda State, Gerbranda State |
| Ontstaan | Deze State is mogelijk rond 1505 ontstaan. |
| Geschiedenis |
De Herbranda's behoorde samen met de Heemstra's en Eysinga's in de Trynwouden,
Jaerla in Burgum en Hardegarijp, en Douwema uit Jislum in Garijp tot de
adellijke families in de Wouden, die afkomstig zijn van de klei. Zo zijn er
sterke aanwijzingen dat de Herbranda's oorspronkelijk uit Nes in Dongeradeel
komen. Zie Herbranda of Brandaloon te Nes. Mogelijk was het huwelijk van Botte Branda of Herbranda (Heer Branda) met een dochter van Friese Meynsma uit Buitenpost, die op Meynsma State woonde, de aanleiding tot de vestiging in Achtkarspelen. Botte wordt in 1505 tot de edellieden van Achtkarspelen gerekend. In 1511 was het door hem gebruikte bedrijf 108 pondematen groot; het was de grootste boerderij van het dorp. Botte en verschillende van zijn nakomelingen waren grietman van Achtkarspelen. In 1640 was juffer Hylckjen van Herbranda, gehuwd met jonker Abbe van Bootsma, eigenaresse van Herbranda state. Op de kaarten van 1664 en 1718 staat het huis als adellijke state afgebeeld. In 1698 en 1700 was eigenaar de grietenijsecretaris Nicolaas Baij, zoon van Klaas Wilberts Baij en Berber Meijerts (van) Haersma uit Oostermeer. Hij overleed op 2-7-1701 en werd begraven in de kerk van Buitenpost waar zijn grafzerk nog te zien is. In 1832 staat het terrein op naam van Kornelis Martinus van Haersma de With. Op de kadastrale kaart is het terrein onbebouwd, maar nog te herkennen aan de beboste singel en een klein stukje gracht aan de noordzijde. Op de "Chromotopografische Kaart des Rijks" kaartblad 77: Buitenpost uit 1929 staat het ruime terrein nog getekend met singels maar onbebouwd. |
| Bewoners |
rond 1505 Botte Branda (ook Herbranda genoemd) 1640 Hylckjen van Herbranda en Abbe van Bootsma 1698 Nicolaas Baij 1832 Kornelis Martinus van Haersma de With |
| Huidige doeleinden | Van de State is niets meer terug te vinden. Op het sterrein staat nu een complex met (senioren)woningen en appartementen. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's |
|
| Bronnen |
Tekst: P.N. Noomen P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009 De website hisgis Afb. 1 archief J. Leemburg Afb. 2 hisgis kaartlaag "atlassen fryslan", kaart Schotanus Afb. 3 W. Eekhoff, "Nieuwe Atlas Provincie Friesland" Foto 1 J. Leemburg |