Hesens State

Ligging De Hesens State stond NNW van Jorwerd, v/h gemeente Baarderadeel, nu Littenseradiel, midden tussen de dorpen Schillaard en Lions.
Ontstaan De State wordt voor het eerst in 1435 genoemd.
Geschiedenis Hesens is ook een historische plek. In 1435 woonde hier Sypa to Hesens, de grietman van Baarderadeel. In 1506 was er een Haeije Hesens pastoor te Sneek. In het proclamatieboek lezen we op 24 april 1713: "Tjeerd Sijdses coopman te Franeker, koopt de stemdragende sathe lands Hesens onder Jorwerd, groot 107 pondematen, in gebruik by Jan Jakobs Tania als meijer, met hovingen, plantagie, zomerhuis, hebbende de Heeren Burmania en Cathius ten Oosten, notaris Offringa ten Zuiden, de Wed. Jansonius ten Noorden, tot naastlegers, van Jonker Tjalling van Sixma, grietman van Rauwerderhem, te Loënga op Pollema State, voor f. 72,80 de pondemaat. Tot laste van de cooper zal moeten geschieden: De bomen op den singel zijn bij boelgoed en de groote huisinge met de daagse camer, keuken en de groote poorten met alle de fundamenten, mede aldaar op de gronden staande, bij strijkgeld verkocht, om te worden afgebroken voor 16 april 1718 en de voorkamer en poort op Mei 1715".

In de voorkerk te Jorwerd ligt een kapotte grafzerk met het opschrift: "Anno 1569 de 2 en 3 Decebris ....t.... der ....nacht vermoordt ....sij .... slaepkamer. De Eeren .... Heerscip Wattie-va-Hania.
Anno 1565 de 10 Decebris is gerust die Eerbare Iuffrou Yda van Gratinga syn egte huysfrou. Anno 1570 de 22 Marti is gerust Wattie Hania haren zoen".
Dit opschrift spreekt van een moord. Een knecht zou zijn heer op Hesens vermoord hebben.

Verder ligt er nog een grafzerk in het koor van de kerk op een grafkelder. Het is een kunstwerk, nog zo gaaf alsof het hier drie weken geleden is neergelegd in plaats van drie eeuwen. Er staan twee ridders levensgroot in uitgebeiteld in harnas en volledige wapenrusting en met ander wapentuig op het voeteneind. In het midden staat het opschrift: "Anno 1658 den 6 Augustus is overleden den Edelen, Manhaften Heere Johannes Nauta van Hesens, in zijn leven Ritmeester over een Compagnie te paarde, olt 25 jaren ende leit hier begraven".
Bewoners 1435 Sypa (Sippe) to Hesens
1506 mogelijk Haye Hesens
tot 1569 Wattie (Watze) van Hania
1658 mogelijk Johannes Nauta van Hesens
1713 Tjalling van Sixma (o.a. ook eigenaar van Sixma van Andla State te Minnertsga)
rond 1716 is de state afgebroken
in 1713 werd Tjeerd Sytses uit Franeker eigenaar van de boerderij en landerijen
Huidige doeleinden Op de plaats van de vroegere State bevindt zich nu een boerderij.
Opengesteld Deze boerderij is niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen Tekst: "Baerderadiel, in geakunde" van het Geakundich Wurkferbân fan de Fryske Akademy (vertaald en bewerkt door J. Leemburg)
Aantekeningen van J. Leemburg