Hobbema State te Witmarsum

Ligging	Deze state stond in Witmarsum, gemeente Súdwest-Fryslân.
Ontstaan	De State is mogelijk tegen het einde van de 16e eeuw gebouwd.
Andere benaming	Rijpend
Geschiedenis	In de kerk van Witmarsum vinden we een grafsteen van Hoyte van Hoytema, die in 1573 burgemeester van Sneek en in 1576 dijkgraaf van Wymbritseradeel is en hij trouwt met Bauck van Aylva. Zij moeten in Witmarsum gewoond hebben, omdat beide in de kerk van Witmarsum begraven liggen. Hun oudste dochter Tialck van Hoytema is bij het overlijden van Hoyte in 1611 ongeveer 16 jaar oud. Het lijkt er op dat zij de State erfde, maar daarover later meer. Door haar huwelijk rond 1620 met Hette van Hobbema komt de State in die familie en dankt de State zijn naam aan hen. Hette verlatiniseerd zijn naam tot Hector en is een zoon van Jelle Greolts van Hobbema en Christina Albada en zijn in 1605 (mede) eigenaar van Itsma State te Terzool en wonen in Sibrandabuorren. Hector is van 1636 tot 1653 dijkgraaf van Wonseradeels Zuider Zeedijken, een belangrijke functie omdat een goede zeewering in die tijd erg belangrijk was. Zijn echtgenote sterft in 1639. Het echtpaar krijgt in elk geval één zoon. Zoon Hoyte van Hobbema, vernoemd naar zijn opa van moederszijde, trouwt in 1655 met Catharina Hayes van Rinia uit Driesum. Over hem is verder niet veel bekend; alleen weten we dat hij bij zijn grootouders begraven ligt in de kerk van Witmarsum. Uit dit gegeven maken we op, dat ook hij waarschijnlijk op Hobbema State zal hebben gewoond. Hoyte en Catharina krijgen een zoon Hector, die vermeld staat op de tekening van Jacobus Stellingwerf uit 1723. Op deze enige tekening, die van de State bewaard is gebleven, zien we een typisch Friese State. De meeste Staten, zoals ook deze, zien er uit als een flinke woning met aanbouw en een groot omgracht voorterrein. Het terrein van de State betreedt men via een poortgebouw en aan de rechterzijde is nog een ophaalbrug te zien. De heer A. Buwalda heeft onderzocht waar Hobbema State precies gestaan kan hebben en hij kwam tot een verrassende ontdekking. Tialck van Hoytema, de vrouw van Hector van Hobbema, was bij haar huwelijk al weduwe van Tjaert van Aylva. Zij trouwt met hem in 1609 en hij stamt uit een familie die in Witmarsum thuis hoort. Ze hadden daar ook hun Aylva State. Tjaert woont zelf op Jarla State te Wetsens en zijn ouders in Dokkum, terwijl zijn grootvader, Douwe van Aylva, wel in Witmarsum woonde, want hij ligt in de kerk van Witmarsum begraven. Tialck stamde zelf ook al uit de familie Aylva door haar moeder: Bauck Epesdr. van Aylva, die zoals hierboven al vermeld, samen met haar man, ook begraven liggen in de kerk van Witmarsum. De ouders van Bauck zijn Epe Alefs van Aylva (overl. 1557) en Auck Andriesdr. van Sickema (overl. 1575). In de archieven is terug te vinden dat Epe in 1543 op "Rijpend" in Witmarsum woonde. Maar waar stond "Rijpend"? Deze naam komen we tegen in de Rijpenderlaan. Deze laan loopt vanaf de weg van Witmarsum naar Arum naar het buurtschap De Hemert. Ergens langs deze laan moet de "Rijpend" dan gestaan hebben. Aan de hand van de kaart van Schotanus uit 1718 zien we dat vlak bij de hoek Arumerweg - Rijpenderlaan de Hobbema State gestaan heeft. Het ligt voor de hand om aan te nemen dat de "Rijpend" via Tialck van Hoytema in de familie Hobbema gekomen is en toen van naam veranderd is. Op het schilderij van Hector van Hobbema zien we in de rechterbovenhoek het hierboven afgebeelde wapen. Het zijn de wapens van zijn ouders: Jelle Greolts van Hobbema en Christina van Albada. Links het wapen van de familie Hobbema dat gedeeld is. Links in goud de bekende Friese halve zwarte adelaar en rechts is weer doorsneden: boven twee rode rozen op een witte achtergrond en onder een eikel op goud. Dit wapen komen we op verschillende graven tegen van personen die Hobbema heten. Het is overigens niet bekend of deze familie tot de Friese adel behoorde. De stamboom van deze familie moet ook nog uitgezocht worden. Ten slotte is vermeldenswaardig dat het schilderij van Hector van Hobbema terugkomt naar Friesland; het is angekocht door de Tinco Lycklama Foundation.
Bewoners	1543 Epe Alefs van Aylva, getrouwd met Auck van Sickema ca 1590 Bauck Epesdr. van Aylva, getrouwd met Hoyte Reins van Hoytema ca 1620 - 1667 Tialck van Hoytema (dochter), getrouwd met Hette van Hobbema ca 1655 - 1690 Hoytema van Hobbema (zoon), getrouwd met Catharina Hayes van Rinia ca 1690 - na 1723 Hette van Hobbema (zoon)
Huidige doeleinden	Van de State is niets meer terug te vinden. Waar de State gestaan heeft bevindt zicg nu een bosje.
Opengesteld	Het terrein is niet vrij toegankelijk.
Foto's
Bronnen	Tekst: C.W. Braaksma website van de heer A. Buwalda Leeuwarder Courant