Huis Acronius te Garyp

Ligging	Het Huis Acronius stond bij Garyp, gemeente Tytsjerksteradiel.
Ontstaan	Het is niet bekend wanneer dit huis gebouw werd.
Geschiedenis	Uit 1722 is een tekening bewaard gebleven van Jacobus Stellingwerf met het bijschrift: "te Garyp in Tietjerksteradeel, behoort de weduwe van den Heere Gellius Acronius". Deze weduwe is Romckje of Romelia Martinusdr van Scheltinga, dochter van Martinus van Scheltinga (overleden 1726) en Jetske van Broersma. Martinus was een zoon van Livius van Scheltinga (overleden 1670) en Wisck van Kinnema (overleden in 1668). Wisck is weer een dochter van Cornelius van Kinnema, die samen met zijn vrouw Romckjen Martinus Fockens, alleen dochters krijgt. Het zou heel goed kunnen dat deze familie de Kinnema State in bezit had en dat deze via vererving in de familie Acronius gekomen is en dat deze afbeelding een afbeelding van Kinnema State is. Romckje trouwt op 4 augustus 1709 in Leeuwarden met Gellius Dominicus Acronius. Gellius werd in 1686 geboren als zoon van Isaac Acronius en Titia van Beintema. Zijn vader overleed al in 1694 op 45-jarige leeftijd en was Monstercommissaris wegens Friesland en Volmacht ten Landsdage. Gellius sterft al in 1718 op 29-jarige leeftijd en zo zien we bij de afbeelding vermeld, dat ze weduwe is. Het echtpaar heeft een dochter en twee zoons en Ysack erft het huis. Hij is Volmacht ten Landsdage wegens Achtkarspelen, Griffier van het Hof van Friesland en Raad in den Hove. Hij sterft plotseling, ongehuwd, op 20 juli 1771 in Garijp op 59-jarige leeftijd en hij heeft zijn broer aangewezen als erfgenaam. Zijn broer heet Martinus van Acronius en weet het uiteindelijk tot luitenant-genaraal bij de Infanterie te brengen. De erfenis van zijn broer bedraagt 60.000 florijnen. Bij zijn overlijden in 1780 lijkt het er op dat hij in Buitenpost woont en dat hij daar in de kerk begraven is. In de kerk bevindt zich een rouwkas. Het vreemde is dat er een vermelding is, dat er zich een grafsteen bevonden heeft in de kerk van Garyp met als naam Martinus Acronius generaal. Die grafsteen is echter verdwenen. Tegen mijn verhaal [KBR] zijn twee tegenargumenten te vinden, waardoor de huis niet de Minnema State betreft: Volgens Van der Aa zou de Minnema State al in 1622 zijn afgebroken. Van de vader van Gellius Acronius, Isaac Acronius, staat vermeld dat hij "oud Monster-Commissaris wegens Friesland, Medevolmagt ten Landsdage en Vroedsman te Leeuwarden was en dat hij zijn buitenverblijf te Garijp had. Dan kan het niet via zijn schoondochter in de familie zijn gekomen.
Bewoners	mogelijk: Cornelius van Kinnema, getrouwd met Romckjen Martinus Fockens - 1670 Wisck van Kinnema (dochter), getrouwd met Livius van Scheltinga Martinus van Scheltinga (zoon), getrouwd met Jetske van Broersma - 1719 Romckje of Romelia Martinusdr van Scheltinga (dochter), getrouwd met Gellius Dominicus Acronius 1719 - ca 1730 Romckje of Romelia Martinusdr van Scheltinga (weduwe) ca 1730 - 1771 Ysack Gellius van Acronius (zoon) 1771 Martinus van Acronius
Huidige doeleinden	Van de State is niets meer terug te vinden.
Opengesteld	n.v.t.
Foto's
Verantwoording	Tekst: C.W. Braaksma Bronnen: internet site Afb. 1: collectie Fries Museum