Oenema State

Ligging	Deze buitenplaats is gelegen aan het Gemeenteplein nr. 33 in Heerenveen. (Of Van Harenspad 26?).
Ontstaan	Het huis wer rond 1640 gebouwd.
Geschiedenis	Oenema state is omstreeks 1640 gebouwd door de Grietman van Schoterland, Amelius van Oenema (1627-1647). In 1663 werd het pand bewoond door Ernst Willem van Haren en Catharina Jacquesd (Douma van Oenema). Van Haren was grietman van West-Stellingwerf .Uit dit jaar dateert een plafondschildering in de grote zaal, gemaakt door Matthias van Pelckum. Hierop is een spiegelmonogram aangebracht met de letters H + O en E + C. Er bestaan nog twee prenten die het pand in deze tijd zowel van voorzijde als van achterzijde weergeven. Interessant is de traptoren, bekroond met een ciepel, die boven het gebouw uitsteekt. Vanaf het begin van de 18e eeuw werd het pand bewoond door de familie Sirtema van Grovestins, een edel geslacht uit Engelum, genoemd naar de 'Grouwe stins' aldaar. Of het pand in deze tijd verbouwingen heeft ondergaan is niet bekend, maar het is wel zeer waarschijnlijk, gezien de vele moderniseringen in deze tijd elders. In 1828 wordt het pand gebruikt als grietenijhuis van Schoterland. Een zeer grote verbouwing vond plaats in 1876, toen het pand werd ingericht als gemeentehuis van Heerenveen. Bij deze verbouwing werd de linker helft van het pand gesloopt. Waarschijnlijk werd op de oude fundering het nieuwe gedeelte gebouwd en op gelijk niveau gebracht. De architectuur van de gevel werd aangepast aan het 17e-eeuwse gedeelte. De topgevel van dit deel werd verwijderd. De gehele 'nieuwe' gevel werd van een kroonlijst voorzien, bekroond door een dakkapel. De vensters werden van voor toen zeer moderne T-ramen voorzien. Nadat het pand nog tijdelijk in gebruik geweest is als kantongerecht, werd het in 1968 gerestaureerd en ingericht als belastingkantoor. Bij deze restauratie werden alle vensters voorzien van een z.g. 18e-eeuwse roede verdeling. Het is niet onmogelijk dat een dergelijk type raam in de 18e-eeuw in dit rechter gedeelte aanwezig geweest is. Zeker weten we dat dit type raam nimmer in het linker 19e-eeuwse deel heeft gezeten. En derhalve ook niet in de dakkapel. Historisch gezien is het dus onjuist een dergelijk raamtype aan te brengen, echter ten behoeve van de architectonische eenheid, welke ook in 1876 werd beoogd, is een dergelijke keuze begrijpelijk. Het handhaven van de T-ramen was echter eerlijker geweest. In de oudheidkamer bevindt zich nog een 17e eeuws hemelbed, afkomstig uit dit pand.
Bewoners	1640 Amelius van Oenema 1663 Ernst Willem van Haren
Huidige doeleinden	In Oenema State is nu een stadscafé gevestigd.
Opengesteld	Het huis is niet vrij toegankelijk, maar door er een keer te gaan eten of wat te gebruiken, kan men wel iets van het interieur zien.
Foto's
Bronnen	Tekst: Aardrijkskundig Woordenboek van Van der Aa Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979 Foto 1: Albert Speelman Afb. 1: Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979