Oldhuistra State te Morra

Ligging	Skyligerwei 4, Morra, gemeente Dongeradeel.
Andere benamingen	Aldhuistra, Hooghuystra
Ontstaan	Het ontstaan van de state is niet bekend.
Geschiedenis	Volgens de traditie zouden de Mockema's van deze state komen. Omtrent den jare 1370 heeft geleeft eenen Botta Mockama op syn stins ende staten in den dorpe Morra; zijn zoon zou zijn geweest Popka Mockama die ook Popka tot Morra mede genoemt, wonachtich op syn stins & staten tot Morra, heeft geleeft anno 1410; een neef zou zijn geweest Juu Bottama van Mockama, de vader van Botta Mockama, die oock Botta Aldehuystra worde genoemt heeft gewoont op syn stins tot Morra anno 1440, aldus Josias Rispens. Eerst later zouden de Mockema's op Cammingha te Ferwerd, Mockema te Ee en Mockema te Aalsum gekomen zijn. Botte Oldahuistra heeft werkelijk bestaan. In 1444 sloot hij zich aan bij het verbond met Groningen en in 1453 zegelde hij de oorkonde over de jaarmarkten van Oostergo mee. Volgens Occo Scarlensis werd Oldhustera in 1496 verbrand; de state was toen eigendom van Tiaerdt van Mockema en verhuurd aan Foppe, zoals ook in het Register van Aanbreng van 1511 vermeld wordt. Na 1496 zal er slechts van een sate sprake zijn geweest. In 1543 gaat ook uit Oldhuistra een bedrag aan het personaatschap van de kerk. Daarop zal de vermelding berusten in Van Heussen en Van Rijn, Oudheden en Gestichten, dat de eigenaars van Heemstra, Oldhuistra, Bottema en Nittema om beurten het kerkvoogdijschap van Morra 'bedienden'. Een verkoping in 1687 vermeldt 'het hornleger met de grachten, de singel, het groot hooff en het gestoelte en legersteden (graven) in de kerck'. In 1640 is de boerderij eigendom van Houtvester Burmania voordochter en wordt gebruikt door de weduwe van Gerben Martens. In 1698/1700 staat Brigadier Unckel uit naam van zijn echtgenote in de belastingkohieren. Geert Tjebbes is dan gebruiker van de 68 pondemaat grote boerderij waarvoor jaarlijks 28 floreen belasting betaald moet worden. Het stemkohier van 1728 geeft als eigenaar alleen de vermelding Mevr. Haren die het verhuurde aan Uble Swedses weduwe. Bij de invoering van het Kadaster in 1832 is de boerderij eigendom van Nanne Pieters Benthem, landbouwer en assessor, wonende te Morra. Herma M. van den Berg beschreef de boerderij Aldhuistra als zijnde van het kop-hals-romptype met kort voorhuis, dat in het achterste gedeelte een huishoudkelder heeft, waarboven een venster. De vensters hebben alle een licht gebogen strek; forse gootlijsten aan de langsgevels van het voorhuis en boeiborden op de zijden van de topgevels, die in een forse schoorsteen eindigen. De voorgevel heeft twee vensters beganegronds en twee kleinere in de top en is afgedekt door een rollaag. Er zijn gietijzeren ankerrozetten. Op Oldhuistra staat echter een woonhuis van modernere architectuur. Van den Berg verwart Oldhuistra met het naastgelegen Nittema, welke laatste zij in navolging van Eekhoff foutief localiseerde aan de oostzijde van het dorp op de plaats van de sate Buytenwey.
Bewoners	1370 Botta Mockama (?) 1410 Popka Mockama 1440 Botta Mockama / Aldehuystra 1496 Tiaerdt van Mockema 1640 dochter van houtvester Van Burmania 1698 Brigadier Unckel 1728 mevr. Van Haren 1832 Nanne Pieters Benthem
Huidige doeleinden	Op het stateterrein staat een boerderij.
Opengesteld	n.v.t.
Foto's
Bronnen	Tekst: Jan Leemburg P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009 Herma M. van den Berg, De monumenten van geschiedenis en kunst, Noordelijk Oostergo, De Dongeradelen De website hisgis Foto 1 Jan Leemburg