Reinsma State te Ternaard

Ligging Reinsma State lag in de bebouwde kom van Ternaard, gemeente Dongeradeel, ten westen van de kerk.

De boerderij op het stateterrein d.d. 25-04-2010

Ontstaan De stins Reinsma is vermoedelijk reeds vóór 1400 gebouwd.
Geschiedenis Als familienaam wordt Reynsma al in 1390 genoemd; de stins wordt als Rensma (1511), Renskemagoet (1517) en Rensma guedt (1543) vermeld.

In 1390 was Webka Reynsma parochiaan van Ternaard. Met de pastoor zegelde hij een verkoopakte van land. In 1511, 1543 en 1580 werd uit Reinsma een rente aan de pastorie en de vicarie betaald. In 1511 gaf Willem Rensma 74 pondemaat land aan, waarvan Juka Ringie, zoon van Wilke Rinia te Stiens, de belangrijkste eigenaar was. Door Juka's verzet tegen de landsheerlijkheid werd Renskemagoet to Nauwert (to Nauwert = Tonnaert = Ternaard) geconfisqueerd en toegewezen aan de gezagsgetrouwe Juw Botnia. De Botnia's waren tot 1624 eigenaars. Toen verkochten ze de state met 95 pondemaat land, het stins, de huizinge, de schuur met de bomen en plantagie aan Ebel van Haitsma, de vrouw van Keimpe van Donia.
Later was Reynsma zathe, zoals het in 1698/1700 genoemd werd, steeds een pachtboerderij, maar wel lange tijd nog adellijk eigendom. In 1698 werd Houtvester Frans van Burmania als testamentair erfgenaam van juffr. Camstra vermeld als eigenaar. De pachter van de 96 pondemaat (35 ha.) grote boerderij was toen Beert Dirxs.
In 1728 waren Frans en Beert beide reeds overleden want toen was het goed eigendom van Houtvester Burmania erven en de gebruiker was Dirk Beernts, de zoon van de vorige pachter.
Het kadaster van 1832 geeft als eigenaar Kornelis Theunis Rinsma (ook wel vermeld als Rensma) wiens familienaam ongetwijfeld aan de naam van de state ontleend is. Hij was de in 1814 geboren zoon van Cornelis Theunes Rinsma en Trijntje Paulus Hiemstra. Dit paar zal ongetwijfeld in 1811 op Reinsma sate gewoond hebben.

Fascinerend is de ligging van Reinsma, vlak tegen de dorpskom aan. Terwijl het dorp zelf nauwelijks op een terp ligt, is de huisplaats van Reinsma wel verhoogd. Opmerkelijk was ook de ligging van het bijbehorende land. Normaal ligt in Friesland het pastorieland bij het dorp, aansluitend bij de kerk en de pastorie. In Ternaard ligt het echter ver ten oosten van het dorp. Waar men het pastorieland zou verwachten, rond het dorp, ligt het Reinsmaland. Dit zou erop kunnen wijzen dat Reinsma ouder was dan de parochie/kerk. Ternaard was vroeger een havenplaats aan een zeearm van de Waddenzee en mogelijk is Reinsma oorspronkelijk een van de (particuliere) "burchten" geweest die dienden voor de kustverdediging.
Bewoners 1390 Webka Reynsma (?)
1511 Juka Ringia
Juw Botnia
tot 1624 fam. Botnia
vanaf 1624 Ebel van Haitsma gehuwd met Keimpe van Donia
1640 Keimpe van Donia, gebruiker Sjoerd Wigbolts
Huidige doeleinden Op het staterrein staat een boerderij.
Opengesteld n.v.t.
Foto's
Bronnen Tekst: Jan Leemburg
P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009
Herma M. van den Berg, De monumenten van geschiedenis en kunst, Noordelijk Oostergo, De Dongeradelen
De website hisgis
Aantekeningen archief J. Leemburg
Website tresoar
Foto 1: Jan Leemburg
Afb. 1: archief J. Leemburg