Scheltema Stins te Ferwerd

Ligging	Het terrein waar de Stins gestaan heeft bevindt zich bij Boatebuorren 1 in Ferwerd, gem. Ferwerderadiel.
Ontstaan	Deze stins dateert mogelijk van vóór 1200 getuige het feit dat de stins van tufsteen gebouwd was.
Geschiedenis	De naam Scheltema komt te Ferwerd in 1418 voor: Thiabbeka en Siwrt Sceltemma bezegelden toen een stuk van de rechters van Ferwerderadeel betreffende de jarenlang slepende kwestie tussen de Roorda's van Genum en de Eminga's van Stiens. Vanaf het midden van de 15de eeuw is de genealogie van de Ferwerder Scheltema's duidelijk. Schelte Scheltema trouwde toen met Beits Bolta, de weduwe van oude Syurd Aebingha van Blija. De volgende eigenaar was hun zoon Sibet Scheltema. Deze trouwde in zijn tweede huwelijk met Frouck Remmersma, de weduwe Sipcke Heemstra. Door dit huwelijk kwamen de stinzen Heemstra te Morra en Remmersmahuis te Dokkum aan de Scheltema's. Sibet Scheltema, die in 1495 olderman van Dokkum was, speelde politiek en militair in de partijtwisten aan het einde van de 15de eeuw een rol. In 1511 wordt Sibets weduwe Frouck Remmersma als eigenaresse genoemd; in 1540 was haar zoon Schelte Scheltema eigenaar. Scheltes zoon Syds Scheltema erfde de stins, maar bewoonde hem niet. Met zijn vrouw Tiemck Aylva woonde hij namelijk op Aylva of Minnoltsma in Bornwerd. In 1611 verkocht hij de stins bij zijn state voor de afbraak, zodat de vrijgekomen grond gebruikt kon worden voor de landbouw. Opmerkelijk is dat bij die gelegenheid ook die duivesteen van seeckere stins staende toe Ferwert op Scheltema State ende grondt, ... boven die aerde ende in't fundament - dus tufsteen - werd genoemd. Als het hier primair gebruikt was, zou dit op een bouw van Scheltema-stins in de tijd vóór 1200 wijzen. In hun testament van 1611 bepaalden Syds en Tiemck dat Scheltemastate op geen vroupersonen sullen erven soe langhe daer wettelycke descendente manlycke erffgenamen zyn. In 1640 was hun zoon Frans van Scheltema eigenaar van Scheltema. De boerderij was toen verhuurd. Het stinsterrein bevindt zich op de hoek van de Vogelzangsterweg en de Voorstraat, dicht bij het dorp Blija. Ondanks de afbraak van de stins in 1611 werd het goed in 1622 en 1664 nog als adellijke stins aangegeven, in 1718 als gewone boerderij binnen ruime singels. Tussen 1778 en 1798 werd de boerderij afgebroken. Direct ten noordwesten van het stinsterrein werd in 1872 de huidige boerderij van de familie Boersma gebouwd. Langs de oostrand van het stinsterrein verrezen in de 19de eeuw huizen, die naar Bote Hendriks, in 1798 eigenaar van het Scheltema-terrein Boteburen worden genoemd.
Bewoners	1418 Thiabbeka en/of Siwrt Sceltemma ? Schelte Scheltema 1495 Sibet Scheltema en Frouck Remmersma 1511 Frouck Remmersma 1540 Schelte Scheltema 1611 Syds Scheltema 1640 Frans van Scheltema 1832 Ulbe Annes Noordenbos fam. Boersma
Huidige doeleinden	Bij het terrein staat een boerderij. Het deels nog door een ‘gracht’ omsloten terrein naast de boerderij aan de Vogelzangsterweg vertoont interessante oneffenheden.
Opengesteld	Boerderij en stinsterrein zijn niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen	Tekst: Jan Leemburg P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009 Foto’s 1 en 2: Jan Leemburg