Ligging
|
Het terrein waar de Stins gestaan heeft bevindt zich bij Boatebuorren 1 in
Ferwerd, gem. Ferwerderadiel.

|
Ontstaan
|
Deze stins dateert mogelijk van vóór 1200 getuige het feit dat de stins van
tufsteen gebouwd was.
|
Geschiedenis
|
De naam Scheltema komt te Ferwerd in 1418 voor: Thiabbeka en Siwrt Sceltemma
bezegelden toen een stuk van de rechters van Ferwerderadeel betreffende de
jarenlang slepende kwestie tussen de Roorda's van Genum en de Eminga's van
Stiens.
Vanaf het midden van de 15de eeuw is de genealogie van de Ferwerder Scheltema's
duidelijk. Schelte Scheltema trouwde toen met Beits Bolta, de weduwe van oude
Syurd Aebingha van Blija. De volgende eigenaar was hun zoon Sibet Scheltema.
Deze trouwde in zijn tweede huwelijk met Frouck Remmersma, de weduwe Sipcke
Heemstra. Door dit huwelijk kwamen de stinzen Heemstra te Morra en Remmersmahuis
te Dokkum aan de Scheltema's. Sibet Scheltema, die in 1495 olderman van Dokkum
was, speelde politiek en militair in de partijtwisten aan het einde van de 15de
eeuw een rol.
In 1511 wordt Sibets weduwe Frouck Remmersma als eigenaresse genoemd; in 1540 was
haar zoon Schelte Scheltema eigenaar. Scheltes zoon Syds Scheltema erfde de
stins, maar bewoonde hem niet. Met zijn vrouw Tiemck Aylva woonde hij namelijk op
Aylva of Minnoltsma in Bornwerd. In 1611 verkocht hij de stins bij zijn state
voor de afbraak, zodat de vrijgekomen grond gebruikt kon worden voor de landbouw.
Opmerkelijk is dat bij die gelegenheid ook die duivesteen van seeckere stins
staende toe Ferwert op Scheltema State ende grondt, ... boven die aerde ende in't
fundament - dus tufsteen - werd genoemd. Als het hier primair gebruikt was, zou
dit op een bouw van Scheltema-stins in de tijd vóór 1200 wijzen.
In hun testament van 1611 bepaalden Syds en Tiemck dat Scheltemastate op geen
vroupersonen sullen erven soe langhe daer wettelycke descendente manlycke
erffgenamen zyn. In 1640 was hun zoon Frans van Scheltema eigenaar van Scheltema.
De boerderij was toen verhuurd.
Het stinsterrein bevindt zich op de hoek van de Vogelzangsterweg en de Voorstraat,
dicht bij het dorp Blija. Ondanks de afbraak van de stins in 1611 werd het goed in
1622 en 1664 nog als adellijke stins aangegeven, in 1718 als gewone boerderij
binnen ruime singels. Tussen 1778 en 1798 werd de boerderij afgebroken. Direct ten
noordwesten van het stinsterrein werd in 1872 de huidige boerderij van de familie
Boersma gebouwd. Langs de oostrand van het stinsterrein verrezen in de 19de eeuw
huizen, die naar Bote Hendriks, in 1798 eigenaar van het Scheltema-terrein
Boteburen worden genoemd.
|
Bewoners
|
1418 Thiabbeka en/of Siwrt Sceltemma ?
Schelte Scheltema
1495 Sibet Scheltema en Frouck Remmersma
1511 Frouck Remmersma
1540 Schelte Scheltema
1611 Syds Scheltema
1640 Frans van Scheltema
1832 Ulbe Annes Noordenbos
fam. Boersma
|
Huidige doeleinden
|
Bij het terrein staat een boerderij. Het deels nog door een ‘gracht’ omsloten
terrein naast de boerderij aan de Vogelzangsterweg vertoont interessante
oneffenheden.
|
Opengesteld
|
Boerderij en stinsterrein zijn niet toegankelijk.
|
Foto's
|

|
Bronnen
|
Tekst: Jan Leemburg
P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009
Foto’s 1 en 2: Jan Leemburg
|