| Ligging |
Het stateterrein ligt aan de Vossleane 1 te Tzummarum, gemeente Franekeradeel. |
| Andere benaming | Sytsama Plaats, Heerma, Vossebosch |
| Ontstaan | Over het ontstaan van de state is niets bekend. |
| Geschiedenis |
Over de oorsprong van de state weten we (nog) niets te vertellen, maar in 1640 was het goed
eigendom van “Dr. Hania” en Thijs Harkes was gebruiker. Deze twee waren dus niet betrokken
bij Harkema State zoals Algra rond 1955 schreef in “De historie gaat door het eigen dorp”,
dl. III. Algra dacht dat het mogelijk zou zijn dat uit de naam van Thijs Harkes misschien de
naam van Harkema State verklaard zou kunnen worden. Een mooie hypothese, maar helaas had hij
de verkeerde state voor. Deze “Dr. Hania” was Sjoerd (Suffridus) van Hania, raad-ordinaris van het Hof van Friesland, dus een goedbetaalde provinciale magistraat. Hij trouwde in 1600 met Margaretha van Aernsma/Arentsma die wellicht dit goed in het huwelijk heeft ingebracht. Later is het goed namelijk eigendom van Andries van Sytzama en zijn vrouw Joanna van Aernsma/Arentsma, een jongere zus van Margaretha. Hun zoon Christoffel van Sytzama erfde de state en woonde daar ook werkelijk met zijn gezin. In ieder geval vanaf 1659 toen zijn dochter Johanna daar werd geboren en vervolgens zijn dochters Margreeth (1660), Sophia (1663) en Christina (1665). Deze Christina trouwde in 1691 met haar volle neef Jarich van Herema, zoon van Jarich van Herema en Jetske van Sytzama te Arum. In het stemkohier van 1698 komt hij voor als “Kapitein Jarich van Heerma” die het goed in eigendom heeft “uit naam van zijn vrouw Christina van Sydtsma”. Het floreenkohier van 1700 vermeldt hem als “De cap. jr. Jarigh van Heerema”. Haye Jetses was in 1698/1700 de gebruiker van de boerderij die toen een oppervlakte had van 65 pondemaat (23.9 ha.) en waarvoor precies 21 goudgulden floreenrente betaald moest worden. Sindsdien werd de state ook wel “Heerma” genoemd. Volgens het stemkohier van 1728 is Sytzama/Heerma in handen van twee eigenaren, namelijk “Juffr. Jets van Heerma voor ½” en “De heer Vos, uit naam van zijn vrouw, voor ½” terwijl hij voor het geheel gebruiker was. In de 50er jaren van de 20e eeuw schreef A. Algra: “In 1740 woonde hier een Jonkheer Van Voss, waar¬door de naam Sytzamabos veranderde in Vossebos. Het Vossebrugje herinnert nog aan die tijd, maar van het bos is niet veel meer te bespeuren. De boerderij, die de plaats heeft ingenomen van de stins, wordt thans bewoond door de heer A. v. d. Ploeg.” Uit het huwelijk van deze jonkheer Van Voss en een dochter van Jarich en Christina van Heerma stamt het geslacht Heerma van Voss. In 1832 was het eigendom van de erven C.E.E. Collot d’Escury. Op een kaart van omstreeks 1865 is de state nog ingetekend, liggend op een ruim perceel met een formele tuin. Later werd dit perceel, dat zich uitstrekte van de huidige Vosseleane tot aan de Minnertsgaster vaart, door de spoorlijn in twee vrijwel gelijke delen gesplitst. De Notaris G.D.Boswijk te Sexbierum zal op donderdag 2 Dec. 1920 s,avonds 6 uur bij Miedema te Tzummarum, provisioneel verkoopen: Drie woningen met schuur en stalling, stookhut en hokken en voorgelegen bouwgrond het “Vossebosch” genaamd, groot 49.45 A, in huur bij H.v.d.Burg, W.Waardenburg en G. Groeneveld. Te veilen in 2 perceelen. Archief Leeuwarder Courant. |
| Bewoners |
1640 Sjoerd (Suffridus) van Hania eig., Thijs Harkes gebr. Andries van Sytzama. Zijn zoon Christoffel van Sytzama. Zijn dochter Christina van Sytzama en Jarich van Herema eig. 1698/1700, Haye Jetses gebr. 1728 Jets van Heerma voor ½ en jonkheer Van Voss voor ½ 1832 erven C.E.E. Collot d’Escury ca. 1955 A. van der Ploeg |
| Huidige doeleinden | Op het terrein staat een woonboerderijtje. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's |
 
|
| Bronnen |
Tekst: “De historie gaat door het eigen dorp”, dl. III, A. Algra, Uitg. Friesch Dagblad,
Leeuwarden, zonder jaartal hisgis Oud Tzummarum De krant van toen Afb. 1: Het geheugen van Nederland Afb. 2: archief J. Leemburg Foto 1: Google Earth Foto 2: Jan Leemburg Foto 3: Oud Tzummarum |