| Ligging |
De Walta State stond te Tjerkwerd, gemeente Wonseradeel. |
| Ontstaan | De Stins/State werd mogelijk tegen het einde van de 15e eeuw gebouwd. |
| Geschiedenis |
Tussen 1494 en 1504 komen we Tjerck van Walta tegen als grietman van Wonseradeel.
Daarna is hij een aantal jaren geen grietman, om het in 1519 tot 1533 weer te
worden. Rond 1520 speelt hij een rol tijdens de troebelen, toen Karel V Friesland
aan zich onderwierp. Tjerck wordt opgevolgd door zijn zoon Johan, die zich echter Herema, naar zijn moeder, gaat noemen. De kleinzoon van Johan, ook weer Johan van Herema geheten, trouwde met Wyts van Cammingha, dochter van de heer van Ameland. Pieter van Herema, de zoon van Johan en Wyts laat na zijn dood, de State na aan Watze van Cammingha, die het huis in 1654, 1656 en rond 1660 bewoonde met zijn vrouw Rixt van Donia. Watze overlijdt in 1668 en zijn vrouw in 1681. Beide worden in Tjerkwerd begraven. Al snel gaat de State weer in handen over van een andere familie: Als Rixt in 1681 sterft gaan alle Camminghabezittingen naar de familie Schwartzenberg. In 1765 wordt de State met arbeiderswoning en molen verkocht en rond 1800 afgebroken. Op het terrein wordt dan een boerderij gebouwd. Ook van deze State is een tekening bewaard gebleven van Jacobus Stellingwerf uit 1723. We zien hierop een schilderachtig huis, dat op een omgracht terrein lijkt te staan. De State bestaat uit twee vleugels: De ene vleugel is heel hoog en bestaat uit één bouwlaag, met waarschijnlijk een onderkeldering en wordt gedekt door een zadeldak tussen traptoppen, terwijl de andere vleugel heel breed is en slechts één bouwlaag heeft. Geheel rechts bevindt zich een uitgebouwde trapgevel, terwijl er zich in het midden ook nog één bevindt. Deze laatste is gedateerd 1652 en voorzien van een gevelsteen met alliantiewapens en ook nog een wapenfries. Verder zien we op de afbeelding een ronde toren. Deze toren diende waarschijnlijk als duiventoren; dit wordt verondersteld, omdat er enkele gibbengaten (een gib is Fries voor een halfwilde duif) in het metselwerk zijn opgenomen. De State is waarschijnlijk 17e eeuws, met enkele oudere delen. |
| Bewoners |
1494 - 1533 Tjerck van Walta Johan van Herema Johan van Herema, getrouwd met Wyts van Cammingha Pieter van Herema ca 1660 Watze van Cammingha, getrouwd met Rixt van Donia - 1681 Rixt van Donia 1681 familie Schwartzenberg |
| Huidige doeleinden | Van de State is niets meer terug te vinden. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's | |
| Bronnen |
Tekst: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992 Afb. 1: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992 |